Ödemeler Dengesi – Ekim 2024

İçerikler

Ekim ayında cari işlemler fazlası 1,9 milyar dolar olurken, 1,3 milyar dolar olan kurum beklentimiz ve piyasa medyan tahmini üzerinde bir gerçekleşme gösterdi. Ekim ayı gerçekleşmesi ile birlikte yıllık cari işlemler açığı eylül ayındaki revize 9,5 milyar dolar düzeyinden 7,7 milyar dolara geriledi ve Aralık 2021’den bu yana en düşük düzeyine indi. Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı (çekirdek denge) aylık 7,2 milyar dolar fazla verirken, bu cephedeki yıllık fazla 50,4 milyar dolardan 52,7 milyar dolara çıktı.

Ekim ayında ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı eylül ayındaki 3,1 milyar dolar düzeyinden 3,5 milyar dolara sınırlı bir artış kaydetti. Altın ithalatı 1,7 milyar dolar ile önceki aya göre 500milyon dolar artış gösterirken, yıllık altın ithalatı ise ekim ayında 16,7 milyar dolardan 16,6 milyar dolara indi. Altın ihracatı ekim ayında 142 milyon dolar olurken, yıllık ihracat ise 4,6 milyar dolardan 4,1 milyar dolara indi. Hizmetler dengesi tarafında net gelir 6,5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşirken, bu kalem altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelir ise 6 milyar dolardan 5,1 milyar dolara geriledi. Diğer yandan ekim ayında birincil gelir dengesi ve ikincil gelir dengesi kalemleri sırasıyla 1 milyar dolar net çıkış ve 20 milyon dolar net giriş kaydetti.

Sermaye hareketleri tarafına baktığımızda; Net portföy hareketlerinde ekim ayında 587 milyon dolarlık giriş yaşandı. Alt kalemleri incelediğimizde ise ekim ayında yurt dışı yerleşikler hisse senedi piyasasında 642 milyon dolar net satış, devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) piyasasında ise 978 milyon dolar tutarında net alış gerçekleştirdi. Diğer taraftan yurt içi bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 97 milyon dolar net düşüş kaydederken, yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatlarında toplam 1,1 milyar dolar yükseliş görüldü. Son olarak, ekim ayında resmi rezervlerde 4,8 milyar dolar yükseliş yaşandı.  

Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan öncü veriler dış ticaret açığında kasım ayında yükselişe işaret ediyor. Kasım ayına ilişkin açıklanan öncü verilere göre ihracat yıllık bazda %3,1 oranında gerileme ile 22,3 milyar dolar olurken, ithalat ise yıllık %2,4 yükselişle 29,6 milyar dolar olarak gerçekleşti. Öncü veriler çerçevesinde dış ticaret açığı kasım ayında 5,9 milyar dolardan 7,4 milyar dolara çıkarken, yıllık açık ise 77,9 milyar dolardan 79,3 milyar dolara tırmandı.

Yılın kalan son iki ayında cari dengenin açığa dönmesini ve son iki aydaki bozulmanın yıllık açığı bir miktar yukarı taşımasını bekliyoruz. Bu çerçevede cari açığın 2024 yılını, olası yeni revizyonları hariç tutarak, 9 milyar dolar (GSYİH’nın %0,7’si) civarında tamamlamasını bekliyoruz. 2025 yıl sonu cari açık beklentimiz ise 15 milyar dolar (GSYİH’nın %1’i) seviyesinde. Tahminlerimizi belirlerken, önümüzdeki yıl enerji tarafında bir şok yaşanmayacağı ve altın ithalatındaki düşük seviyelerin korunacağı varsayımıyla hareket ediyoruz.

Grafikler

Cari İşlemler Dengesi (yıllık, milyar US$)

Kaynak: TCMB, Tacirler Yatırım

 Dış Ticaret Dengesi & Altın İthalatı (yıllık, milyar $)

Kaynak: TCMB, Tacirler Yatırım