Ödemeler Dengesi – Ağustos 2024

İçerikler

Cari işlemler dengesi ağustos ayında 4,3 milyar dolar fazla vererek 4,2 milyar dolar fazla olan kurum beklentimize yakın bir gerçekleşme gösterdi. Ağustos gerçekleşmesi ile birlikte yıllık cari işlemler açığı 15 milyar dolar düzeyinden 11,3 milyar dolara geriledi. Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı (çekirdek denge) aylık 9 milyar dolar fazla verirken, bu cephedeki yıllık fazla 47,4 milyar dolardan 49,2 milyar dolara yükseldi.

Cari işlemler dengesinde ağustos ayında kaydedilen fazlada (i) ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığında izlenen daralma ve (ii) turizm sezonu etkisi ile birlikte seyahat gelirlerinde gözlemlenen artışın etkili olduğunu görmekteyiz. Alt kalemleri incelediğimizde ağustos ayında ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığının önceki ayki 5,1 milyar dolar düzeyinden 2,9 milyar dolara gerilediğini takip ediyoruz. Altın ithalatı 1,3 milyar dolar ile önceki aya göre sınırlı bir yükseliş kaydederken, yıllık altın ithalatı ise ağustos ayında 19,5 milyar dolardan 17,5 milyar dolara indi. Altın ihracatı ise ağustos ayında 731 milyon dolardan 543 milyon dolara geriledi. Hizmetler dengesi tarafında net gelir 8,7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşirken, bu kalem altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelir ise 6,8 milyar dolar oldu. Diğer yandan ağustos ayında birincil gelir dengesi ve ikincil gelir dengesi kalemleri sırasıyla 1,5 milyar dolar net çıkış ve 14 milyon dolar net giriş kaydetti.

Sermaye hareketleri tarafına baktığımızda; Net portföy hareketlerinde ağustos ayında 881 milyon dolarlık bir çıkış yaşandı. Alt kalemleri incelediğimizde ise ağustos ayında yurt dışı yerleşikler hisse senedi piyasasında 627 milyon dolar net satış, devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) piyasasında ise 1,4 milyar dolar tutarında net alış gerçekleştirdi. Diğer taraftan yurt içi bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 699 milyon dolar net artış kaydederken, yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatlarında toplam 374 milyon dolar azalış görüldü. Son olarak, ağustos ayında resmi rezervlerde 2,5 milyar dolar düşüş yaşandı.  

Eylül ayında cari işlemler dengesinin 3 milyar dolar civarında cari fazla vereceğini ve yıllık açıktaki gerilemenin durulacağını tahmin ediyoruz. Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan öncü veriler dış ticaret açığında eylül ayında aylık bazda yatay bir görünüme işaret ediyor. Eylül ayına ilişkin açıklanan öncü verilere göre ihracat yıllık bazda %1,8 oranında düşüşle 22 milyar dolar olurken, ithalat ise yıllık %1,4 düşüşle 27,1 milyar dolar olarak gerçekleşti. Öncü veriler çerçevesinde dış ticaret açığı eylül ayında 5,1 milyar dolar ile önceki aya göre önemli bir değişim kaydetmezken, yıllık açık ise 78,6 milyar ile sabit kaldı.

Yıl sonuna ilişkin cari açık tahminimizi 25 milyar dolar seviyesinde korumakla birlikte (GSYİH’nın %2’si), tahminimize yönelik risklerin aşağı yönlü olduğunu değerlendiriyoruz. Cari denge performansındaki olumlu seyrin; (i) yurt dışı talepteki iyileşmenin gelecek sene daha belirgin düzeyde gerçekleşeceği, (ii) altın ithalatındaki düşük seviyelerin korunacağı, (iii) daralan iç talep koşullarının dış ticaret dengesini desteklemeyi sürdüreceği ve (iv) enerji tarafında bir şok yaşanmayacağı öngörümüz çerçevesinde sürmesini bekliyoruz.

Grafikler

Cari İşlemler Dengesi (yıllık, milyar US$)

Kaynak: TCMB, Tacirler Yatırım

Altın İthalatı (12-aylık kümülatif, milyon $)

Kaynak: TCMB, Tacirler Yatırım