Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi – Temmuz 2025

İçerikler

Merkezi yönetim bütçesi, temmuz ayında 23,9 TL açık verirken, faiz dışı denge ise 110,7 milyar TL fazla kaydetti. Geçtiğimiz yılın aynı ayında 96,8 milyar TL bütçe açığı ve 4,2 milyar TL faiz dışı açık kaydedilmişti. Temmuz verileri ile birlikte 12 aylık bütçe açığı 2,3 trilyon TL ile önemli bir değişim göstermezken, 12 aylık faiz dışı açık ise 532 milyar TL’den 417 milyar TL’ye geriledi. Ocak – Temmuz döneminde bütçe açığı 1 trilyon TL düzeyine oluşarak 2025 bütçe açığı tahminin %52’sine ulaşırken, bu dönemde faiz dışı denge ise 241,7 milyar TL fazla kaydetti.

Temmuz ayında bütçe gelirlerinde yıllık bazda %50,1 oranında artış yaşanırken, aynı dönemde %33,5 olan yıllık TÜFE artışı göz önüne alındığında bütçe gelirlerinde reel bir artış olduğu görülüyor. Ocak – Temmuz döneminde bütçe gelirleri toplamda 6,7 trilyon TL düzeyinde oluşurken, 2025 bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin gerçekleşme oranı ise temmuz itibariyle %52,3 oldu. Vergi gelirleri tahsilatı temmuz ayında yıllık %55,3 oranında artışla 950 milyar TL düzeyinde gerçekleşti. Alt gelir kalemlerine baktığımızda: Gelir vergisi gelirleri temmuz ayında 292,1 milyar TL ile yıllık bazda %91,9 oranında artış gösterirken, kurumlar vergisi gelirleri ise yıllık %16,5 düşüş kaydederek 12 milyar TL’ye indi. Bunun yanı sıra, iç talebi yansıtan önemli kalemlerden biri olan dahilde alınan KDV gelirleri Temmuz 2025 döneminde 125,5 milyar TL ile yıllık %59,5 artarken, ÖTV gelirleri ise yıllık %34,6 artışla 181,5 milyar TL oldu. ÖTV gelirlerinin alt kalemlerini incelediğimizde, iç talep dinamiklerini yansıtan bir diğer önemli kalem olan dayanıklı tüketim mallarından alınan ÖTV gelirlerinde temmuz ayında 9,6 milyar TL ile yıllık %64,7 oranında bir artış yaşandığı görülüyor.

Bütçe gelirlerini analiz ettiğimizde, büyüme dinamiklerinde beklendiği ölçüde bir soğuma olmadığını değerlendiriyoruz. 2025 yılı ikinci çeyrek büyüme verileri 1 Eylül’de açıklanacak. Yılın ikinci çeyreğinde çeyreklik büyümenin önceki çeyreğe göre hız kaybetmesini beklemekle birlikte, yıllık büyümenin ise düşük baz etkisinin de desteği ile ilk çeyreğe yükseliş göstereceğini tahmin ediyoruz.

Merkezi yönetim bütçe giderleri ise temmuz ayında 1,1 trilyon TL ile yıllık %35,4 oranında artış kaydetti. Böylelikle 2025 merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 14,7 trilyon TL’nin %52,3’ü kullanılmış oldu. Faiz dışı harcamalarda temmuz ayında 986,2 milyar TL ile yıllık %34,1 oranında yükseliş görülürken, alt kalemlere baktığımızda mal ve hizmet giderleri ile sermaye giderlerinin yıllık bazda sırasıyla %36,1 ve %37,4 artış kaydettiği izleniyor. Sermaye transferlerinin ise yıllık %466,9 oranındaki artışla 15 milyar TL düzeyine yaklaştığı dikkat çekiyor. Diğer yandan personel giderleri yıllık %30,7 artarken, cari transferler ise %40,5 oranında yükseliş kaydetti.

Nakit bazlı bütçe ile tahakkuk bazlı bütçe arasında devam etmekte olan ayrışma, gevşek mali duruşun devamına işaret ediyor. Nakit bütçe ile tahakkuk bazlı bütçe arasındaki ayrışmanın yılın geri kalanında da devam edeceği görüşündeyiz. Yıl sonu bütçe açığı tahminimizi 1,9 trilyon TL (GSYİH’nin %3’ü) düzeyinde korumakla birlikte, risklerin yukarı yönlü olduğunu değerlendiriyoruz.

Grafikler

Bütçe Göstergeleri                                      

(12-aylık kümülatif, milyar TL)

Kaynak: Hazine ve Maliye Bakanlığı, Tacirler Yatırım