Ödemeler Dengesi – Temmuz2024

İçerikler

Cari işlemler dengesi haziran ayında 566 milyon dolar fazla verdi. Kurum beklentimiz 1 milyar dolar, piyasa beklentisi ise 700 milyon dolar fazla verilmesi yönündeydi. Kurum tahminimiz ve gerçekleşme arasında sapma büyük ölçüde uyarlama kalemlerinden kaynaklandı. Temmuz gerçekleşmesi ile birlikte yıllık cari işlemler açığı 24,9 milyar dolar düzeyinden 19 milyar dolara geriledi. Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı (çekirdek denge) aylık 4,9 milyar dolar fazla verirken, yıllık fazla 39,4 milyar dolardan 43,4 milyar dolara yükseldi.

Cari işlemler dengesinde temmuz ayında kaydedilen fazlada (i) turizm sezonu etkisi ile birlikte seyahat gelirlerinde gözlemlenen artışın, (ii) altın ihracatındaki artış ve ithalatında gözlemlenen düşüş çerçevesinde parasal olmayan altın kaleminde izlenen iyileşmenin ve (iii) ve ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığında korunan görece düşük seviyelerin etkili olduğunu görmekteyiz.

Alt kalemleri incelediğimizde; Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı temmuz ayında 5,1 milyar dolar olarak gerçekleşti. Altın ithalatı 998 milyon dolar ile önceki aya göre düşüş kaydederken, yıllık altın ithalatı ise temmuz ayında 21,3 milyar dolardan 19,5 milyar dolara geriledi. Altın ihracatı ise temmuz ayında 135 milyon dolardan 731 milyon dolara çıkarken, yıllık altın ihracatı ise 4,2 milyar dolardan 4,7 milyar dolarak yükseldi. Hizmetler dengesi tarafında net gelir 6,9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşirken, bu kalem altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelir ise 5,6 milyar dolar oldu. Diğer yandan temmuz ayında birincil gelir dengesi ve ikincil gelir dengesi kalemleri sırasıyla 1,3 milyar dolar net çıkış ve 66 milyon dolar net giriş kaydetti.

Sermaye hareketleri tarafına baktığımızda; Net portföy hareketlerinde temmuz ayında 3,7 milyar dolarlık bir giriş yaşandı. Alt kalemleri incelediğimizde ise haziran ayında yurt dışı yerleşikler hisse senedi piyasasında 21 milyon dolar net satış, devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) piyasasında ise 2,5 milyar dolar tutarında net alış gerçekleştirdi. Diğer taraftan yurt içi bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 1,8 milyar dolar net artış kaydederken, yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatlarında toplam 1,3 milyar dolar yükseliş görüldü. Son olarak, temmuz ayında resmi rezervlerde 45,4 milyar dolar yükseliş yaşandı.  

Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan öncü veriler dış ticaret açığında ağustos ayında düşüşe işaret ediyor. Ağustos ayına ilişkin açıklanan öncü verilere göre ihracat yıllık bazda %2,4 artışla 22,1 milyar dolar olurken, ithalat ise yıllık %10,8 düşüşle 27 milyar dolar olarak gerçekleşti. Öncü veriler çerçevesinde dış ticaret açığı ağustos ayında önceki ayki 7,3 milyar dolar düzeyinden 4,9 milyar dolara gerilerken, yıllık açık ise 82,4 milyar dolardan 78,6 milyar dolara indi.

Yıl sonu cari işlemler dengesi tahminimizi yakın zamanda 33 milyar dolardan 25 milyar dolara revize ettik. Yurt dışı talepteki iyileşmenin ve altın ithalatındaki düşük seviyelerin devam edeceği ve enerji tarafında bir artış yaşanmayacağı öngörümüz çerçevesinde cari işlemler dengesi performansındaki olumlu seyrin sürmesini bekliyoruz. Yıllık cari açıktaki düşüşün son çeyreğe kadar kademeli bir şekilde devamını bekliyoruz. Yılın son çeyreğinde devreden çıkacak olan olumlu baz etkisinin ise son aylarda yıllık açığı bir miktar yukarı taşıyacağını değerlendiriyoruz.

Grafikler

Cari İşlemler Dengesi (yıllık, milyar US$)

Kaynak: TCMB, Tacirler Yatırım

Altın İthalatı (12-aylık kümülatif, milyon $)

Kaynak: TCMB, Tacirler Yatırım