Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi – Ocak 2025

İçerikler

Ocak ayında merkezi yönetim bütçesi 139,3 milyar TL açık verirken, faiz dışı denge ise 23,8 milyar TL fazla verdi. Böylelikle 12 aylık kümülatif bütçe açığı 2,1 trilyon TL düzeyinde kalırken, faiz dışı açık ise 782,3 milyar TL’ye geriledi. Hazine nakit dengesi ocak ayında 204,9 milyar TL açık verirken, faiz dışı dengesi ise aynı dönemde 54,1 milyar TL açık kaydetmişti. Dolayısı ile bütçe açığının yılık ilk ayında nakit açığına göre yaklaşık 66 milyar daha düşük gerçekleştiği ve tahakkuk bazlı bütçe ile nakit bazlı bütçe arasındaki ayrışmanın devam ettiği izleniyor. Nakit bazlı performanstaki zayıf seyrin sürebileceği kanaatinde olmakla birlikte, gelecek dönemde vergi dışı gelirler ve faiz giderlerinin bütçe performansı açısından belirleyici olacağı görüşündeyiz.

Ocak ayında bütçe gelirlerinde yıllık bazda %48,6 oranında artış yaşanırken, aynı dönemde %42,1 olan yıllık TÜFE artışı göz önüne alındığında bütçe gelirlerinde reel bir artış olduğu görülüyor. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin Ocak 2024 gerçekleşme oranı  %7,3 iken Ocak 2025 döneminde ise %7,2 oldu. Vergi gelirleri tahsilatı ocak ayında yıllık %53,3’lük artışla 797,7 milyar TL düzeyinde gerçekleşti. Alt gelir kalemlerine baktığımızda: Gelir vergisi gelirleri ocak ayında 197,4 milyar TL ile yıllık bazda %92 oranında artış gösterirken, kurumlar vergisi gelirleri ise dönemselliğin etkisi ile birlikte 8 milyar TL ile yıllık %21 oranında düşüş kaydetti. Ayrıca, İç talebi yansıtan önemli kalemlerden biri olan dahilde alınan KDV gelirleri Ocak 2025 döneminde 165,5 milyar TL ile yıllık %52,6 artarken, ÖTV gelirleri ise yıllık %38,2 artışla 135 milyar TL oldu. İç talep dinamiklerini yansıtan bir diğer önemli kalem olan dayanıklı tüketim mallarından alınan ÖTV gelirlerinde ise ocak ayında 8,8 milyar TL ile yıllık %26’lık bir yükseliş yaşandı. Ocak ayına ilişkin öncü göstergeler, güçlü geçen 2024 son çeyreğin ardından aktiviteye ilişkin yeniden durulma sinyalleri vermişti. Dahilde alınan KDV, ÖTV ve dayanıklı tüketim mallarından alınan ÖTV gelirlerinde ocak ayında  görülen artışların aralık ayına göre yavaşladığını ve bunun da öncü göstergeleri doğrular nitelikte olduğunu değerlendiriyoruz.

Merkezi yönetim bütçe giderleri ise ocak ayında 1 trilyon TL ile yıllık %37,6 oranında artış gösterdi. Böylelikle 2025 merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 14,7 trilyon TL’nin %7,2'si kullanılmış oldu. Faiz dışı harcamalarda yıllık %38,1 oranında yükseliş görülürken, alt kalemlere baktığımızda mal ve hizmet giderleri ile sermaye giderlerinin yıllık bazda sırasıyla %71,3 ve %56,4 artış kaydettiği izleniyor. Personel giderleri yıllık %38 artarken, cari transferler ise %42 oranında bir yükseliş kaydetti.

2025 yılı bütçe açığı tahminimiz 1,61 trilyon TL (GSYİH’nın %2,7’si) düzeyinde. Enflasyonla asıl mücadelenin verileceği 2025 yılında, maliye politikasının artan eş güdüm içinde uygulanması ve mali konsolidasyonun sağlanmasının enflasyon ve büyüme arasındaki denge açısından belirleyici olacağı görüşündeyiz.

Grafikler

Bütçe Göstergeleri                                      

(12-aylık kümülatif, milyar TL)

Kaynak: Hazine ve Maliye Bakanlığı, Tacirler Yatırım