Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi – Nisan 2024

İçerikler

Nisan ayında merkezi yönetim bütçesi 177,8 milyar TL açık verirken, faiz dışı açık ise 63,8 milyar TL oldu. Bütçe açığı, aynı dönemde 237 milyar TL olarak gerçekleşen Hazine nakit açığına göre 59,2 milyar TL daha düşük gerçekleşti. Geçen yılın aynı ayında 132,5 milyar TL bütçe açığı ve 98 milyar TL faiz dışı açık kaydedilmişti. Nisan verileri ile 12 aylık bütçe açığı 1,64 trilyon TL’den 1,68 trilyon TL’ye yükselirken, 12 aylık faiz dışı açık ise 814 milyar TL’den 780 milyar TL’ye geriledi. Ocak – Nisan döneminde ise bütçe açığı 691,3 milyar TL, faiz dışı açık ise 326,8 milyar TL oldu.

Bütçe gelirlerinde nisan ayında %122,3 oranında yıllık yükseliş izlendi. Vergi gelirlerindeki %110’luk yıllık nominal artış bu cephedeki en önemli faktör olarak ön plana çıkarken, Nisan 2024’te %69,8 olarak gerçekleşen yıllık TÜFE artışı göz önüne alındığında reel artışın güçlü olduğu görülüyor. Vergi gelirlerinin alt kalemlerine bakıldığında doğrudan vergi kalemleri olan gelir ve kurumlar vergilerindeki artışın sırasıyla %132 ve %104 ile enflasyonun oldukça üzerinde olması gelirler tarafındaki güçlü resmi işaret eden bir unsur olarak karşımıza çıkıyor. Öte yandan, İç talebi yansıtan önemli kalemlerden biri olan dahilde alınan KDV gelirleri %151 oranında yıllık artışla 72,2 milyar TL oldu. ÖTV gelirleri ise Nisan ayında yıllık %82 artışla 53,6 milyar TL oldu.

Harcamalar tarafında ise yıllık bazda %93,2 oranında bir artış yaşandığı dikkat çekiyor. Faiz dışı harcamalarda yıllık %80 oranında bir yükseliş gözlemleniyor. Alt kalemlere baktığımızda mal ve hizmet giderleri ile sermaye giderlerinde sırasıyla yıllık %46 ve %79 oranlarında artış görülürken, cari transferlerde ise yıllık %70’lik bir yükseliş gözleniyor.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek hafta başında tasarruf paketinin detayların paylaştı. Kamuda tasarruf, bütçede harcama disiplini ve kamu yatırımları olmak üzere üç ana başlıktan oluşan tasarruf paketi ile birlikte temelde dezenflasyon sürecinin desteklenmesi ve bütçe açığının azaltılması hedefleniyor. Bu çerçevede; yatırımların öncelikli alanlara yönlendirilmesi, kamu maliyesi alanında reformlar, deprem riski hariç yeni bina alımı ve yapımını 3 yıl süreyle durdurma, kamuda 3 yıl boyunca sadece emekli olan personel sayısı kadar istihdam sağlama, yeni araç satın alımı ve kiralamasının 3 yıl durdurulması, yabancı menşeli araç alınmaması, kırtasiye masraflarının kısıtlanması gibi hedefler ön plana çıkarıldı. Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, çeşitli tasarruf paketlerinin gelecek dönemde gündemde olacağını belirtti.

OVP’de 2024’e ilişkin 2,65 trilyon TL tutarında yüksek bir bütçe açığı tahmini olduğu görülüyor. Deprem harcamalarının bütçe üzerindeki yükünün büyük kısmının 2023 yılı gerçekleşmelerinde eritilmiş olması ile birlikte 2024 bütçe açığının OVP tahminin altında gerçekleşmesini beklemekteyiz. Ayrıca, kamuda tasarruf sürecinin başlatılması ve gelecek dönemde ek paketler açıklanacağının sinyalinin verilmesinin bütçe açığının resmi tahminlerden daha iyi bir yerde oluşmasını sağlayacağı görüşündeyiz. Bu çerçevede 2024 yılına ilişkin bütçe açığı tahminimizi 2 trilyon TL (GSYİH’nın %5,2’si) seviyesinde korumaktayız.

Grafikler

Bütçe göstergeleri (12-aylık kümülatif, milyar TL)

Kaynak: Hazine ve Maliye Bakanlığı, Tacirler Yatırım