İSO Türkiye İmalat PMI – Eylül 2024

İçerikler

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI eylül ayında 47,8 seviyesinden 44,3 seviyesine gerileyerek Mart 2020’den bu yana en düşük seviyesine indi. İlk ve ikinci çeyreklerde ortalama 49,8 ve 48,5 seviyelerinde oluşan imalat PMI, yılın üçüncü çeyreğinde ise ortalama 46,4 seviyesine indi. İSO İmalat PMI şubat ayından bu yana altı aydır aralıksız düşüş kaydetmekte ve 50 eşik değerinin altında yer almakta.   

İSO tarafından veri ile birlikte açıklanan notta eylülde talep koşullarının zorlu seyrettiği ifade edildi. Notta; üretim, yeni siparişler, istihdam ve satın alma faaliyetlerindeki düşüşün bir önceki anket dönemine göre hızlandığı belirtilirken, enflasyonun ise ılımlı düşüşlere rağmen hem girdi maliyetlerinde hem de nihai ürün fiyatlarında belirgin düzeylerde kaldığı belirtildi.

İSO sektörel PMI endeksleri sonuçlarında ise takip edilen on sektörün hiçbirinde eylül ayında istihdam artışı kaydedilmemiş olduğu vurgulandı. İstihdamın yaklaşık altı yıldır ilk kez tüm sektörlerde düşüş gösterdiği vurgulanırken, takip edilen on sektörün tamamında üst üste üçüncü ayda da yeni siparişlerin yavaşladığına yer verildi. Notta en belirgin ivme kaybının giyim ve deri ürünlerinde görüldüğünün alt çizildi.

Yine bugün açıklanan Bloomberg HT Tüketici Güven Endeksi ise eylül ayında aylık %4 artarak 66,5 seviyesine çıktı. Bloomberg HT Tüketici Beklenti Endeksi bir önceki aya göre %2,4 azalarak 64,7 seviyesine inerken, içinde bulunulan dönemin dayanıklı tüketim malları ile otomobil ve konut alımı için uygunluğunu ölçmeye çalışan, dolayısı ile iç talebe yönelik önemli bir öncü gösterge niteliğinde olan Bloomberg HT Tüketim Eğilimi Endeksi %7,2 artışla 65 değerini aldı. Veri ile birlikte açıklanan notta, mevcut faiz oranlarına göre hanehalkı enflasyon beklentilerinde devam eden yüksek seyrin ve döviz kurlarındaki yatay görünümün son iki aydır tüketim eğilimini arttırdığına yer verildi.

Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) verileri de eylül ayında ekonomik faaliyetteki zayıflamanın sürdüğünü göstermişti. Arındırılmamış reel kesim güven endeksi (RKGE) eylül ayında 98,5’ten 98,8’e yükselirken, üst üste ikinci ayında da 100 değerinin altında kalarak ekonomik faaliyete ilişkin güveninin azaldığı kötümser bir görünüme işaret etti. Mevsim etkilerinden arındırılmış endeks ise 98’den 98,2’ye sınırlı bir iyileşme gösterirken, burada da endeksin 100 değerinin altında kalmaya devam ettiği izlendi.

Gelen öncü veriler ekonomideki soğumanın üçüncü çeyrekte çok daha belirgin düzeyde gerçekleşeceğinin sinyalini verirken, bu görünümün kurum tahminlerimiz ile örtüştüğünü görmekteyiz. Ekonomik aktivitedeki soğumanın üçüncü çeyrek itibariyle çok daha belirgin düzeyde gerçekleşmesi durumunda bu dönemde GSYİH’nın çeyreklik bazda daralabileceğini değerlendiriyoruz. Aynı durumun yılın son çeyreği için de söz konusu olabileceği, dolayısı ile gelecek dönemde Türkiye ekonomisine ilişkin “teknik resesyon” kavramının gündeme taşınabileceği görüşündeyiz. 2024 yıl sonu büyüme tahminimizi %3 seviyesinde.

Grafikler

İSO Türkiye İmalat PMI (3-aylik HO)  

Kaynak: İstanbul Sanayi Odası, Tacirler Yatırım

İSO İmalat PMI & GSYİH Büyüme Oranı (çeyreklik)

 Kaynak: İstanbul Sanayi Odası, TÜİK, Tacirler Yatırım