Ekonomi Notu

Yıllık enflasyondaki yükseliş sürüyor

Haziran TÜFE aylık artışı %4,95 olurken, yıllık TÜFE artışını %73,50 seviyesinden %78,6’ya taşıdı. Gerçekleşme, medyan tahmin doğrultusunda gelirken, kurum tahminimiz olan %6 seviyesine göre daha olumlu bir resim çizdi. Diğer taraftan ÜFE aylık %6,77 oranında yine yüksek bir artış kaydederken yıllık artışı %132,2’den %138,3’e. taşıyarak, maliyet baskısının son hız devam ettiğini işaret etti.

Gıda fiyatları tarafında %2 oranında beklentimizin bir miktar altında bir aylık artış izlendi. Yıllık gıda enflasyonu %91,63’’den %93,’e yükseldi. İşlenmemiş gıda fiyatlarında Mayıs ayında yaşanan %1,8 oranındaki düşüşün üzerine Haziran ayında %3,3 oranında düşüş yaşanması toplam gıda kaleminde ki beklenenin altındaki gerçekleşmenin en önemli nedeni olarak öne çıktı. Diğer taraftan işlenmiş gıda fiyatlarında hızlı yükselişin devam ettiği ve %7,5 oranında aylık artış yaşandığı gözlemlendi. TCMB en son yayınladığı Enflasyon Raporu’nda yıllık gıda fiyatları artışı varsayımını 2022 için %49’a sert bir biçimde revize edilmişti. Ancak yılsonu gerçekleşmesinin bu sert revizyona rağmen çok daha yukarıda bir seviyeyi işaret edeceğini düşünüyoruz.

Enerji fiyatlarında Haziran’da %16 oranında oldukça yüklü aylık artış görüldü. Manşet enflasyona etkisi ise 1,8-1,9 yüzde puan civarında hesaplanabilir. Yıllık enerji fiyat artışı ise Haziran itibariyle %121 seviyesinden %151 seviyesine taşındı. Haziran ayı içerisinde sadece elektrik ve doğal gaz fiyat artışlarının TÜFE üzerindeki doğrudan etkisinin 0,9 yüzde puana yakın olduğunu belirtmek gerekir.

Çekirdek göstergelere bakıldığında ise; (i) Dayanıklı tüketim malları fiyatlarının yükselişine devam ettiği, Haziran ayında %3,65 aylık artış kaydettiği ve yıllık artışını %76,75 seviyesinden %77,9’a taşıdığını gördük. Dolayısıyla genel anlamda temel mal fiyatlarında gerek birikimli kur geçişkenliği gerekse talep dinamikleri enflasyonist etkisini yansıtmaya devam etti. Ancak giyim fiyatlarında önemli bir değişim yaşanmaması dikkat çekici bir unsur olarak öne çıktı. Bu gelişmeler ışığında temel mal fiyatlarında %2,8 oranındaki bir aylık artış izlenirken, yıllık değişimde %65,32 seviyesinden %64,86 seviyesine oldukça sınırlı da olsa bir gerileme kaydedildi. (ii) Yıllık hizmet fiyatlarındaki artışının ise her geçen ay hızlanarak sürdüğü izleniyor. Buna göre Haziran aylık artışı %3,98 olurken, yıllık artış %45,78’den %48,69’e yükseldi. Gerek pandemi sonrası sürecin hizmet sektöründe canlanma yaratması gerekse kur geçişkenliği nedeniyle artışların devamı görülüyor. Buna ek olarak ücretler üzerinde yapılan yarıyıl ek artışının da özellikle hizmet fiyatları üzerinden etkisi görülebilir.

• Bu gelişmeler ışığında Haziran ayında yıllık TÜFE-B ve TÜFE-C artışları sırasıyla %61,63 ve %56,04 seviyelerinden %64,42 ve %57,26’ya yükseliş kaydetti.

Kurum enflasyon tahmin patikamız enflasyonist etkilerin güçlü bir şekilde devam etmesi ve ciddi bir bozulma kaydeden fiyatlama davranışları nedeniyle oldukça sık bir revizyona ihtiyaç duyuyor. Geldiğimiz noktada son ücret artışları ile beraber TÜFE’nin yılı %70 civarında bitirme ihtimalinin yükseldiğini görüyoruz. Aralık ayına kadar ortalama yıllık TÜFE artışının %85 seviyesinin üzerinde olabileceğini öngörüyoruz.