Ekonomi Notu

GSYİH 1Ç22’de yıllık %7,3 artış gösterdi

1Ç22 GSYİH yıllık %7,3 oranında yükseliş gösterirken, kurum beklentimiz olan %7,3 ve medyan tahmin olan %7,2’nin paralelinde bir gerçekleşme kaydetmiş oldu. Özellikle iç talep koşullarının sürüklediği bir büyüme düzlemi görülürken, dış talep unsurlarının da destekleyici olduğu izlendi. Mevsimsel etkilerden arındırılmış bir önceki çeyreğe oranla büyüme %1,2 olurken, Türkiye ekonomisi yedi çeyrektir ardarda büyüme kaydetmiş oldu. 2021 son çeyreğinden beri devam eden aktivitedeki ılımlı geri çekilmenin hızlandığı izleniyor. Buna rağmen 2022 yılı ilk çeyreğinde büyüme aktivitesinin kuvvetli olurken yılın ikinci çeyreğinde belirginleşen durulmaya rağmen, ekonomik aktivitenin olumlu olmaya devam edeceği izleniyor. Bu çerçevece 2022 yılı geneli için gerek dış talep üzerinde artan belirsizlikler gerekse iç talepte artan enflasyon ve satın alma gücü üzerinde yarattığı baskı ile beraber negatif baskıların ön planda olduğunu takip etsek de yılın ilk yarısındaki performans ile beraber GSYİH büyüme tahminimizi %3 seviyesinden %3,8’e revize etmiştik.

1Ç22 GSYİH büyüme verilerine harcamalar tarafından bakıldığında;

• Büyümeye ana katkının özel tüketim harcamaları tarafında geldiği takip ediliyor. Buna göre özel tüketim harcamaları %19,5 oranında artarken, GSYİH yıllık büyüme oranına katkısı 11,5 yüzde puan oldu.
• Kamu tüketiminin GSYİH üzerindeki etkisinin yine gözardı edilebilir nitelikte olduğu izlendi. Ancak gelecek aylarda kamu tüketimi unsurlarının da büyümeyi destekleyici noktaya evrilmesi beklenebilir.
• Yatırımlar tarafında ise kurum tahminlerimize göre yine daha olumsuz bir performans göze çarptı. Yıllık %1,1 oranında artış kaydeden yatırımların alt kalemlerine bakıldığında, inşaat yatırımlarındaki yıllık gerilemenin %9,8 ile halen devam ettiğini, makine teçhizat yatırımlarındaki yıllık yükselişin ise %10,5 artış ile güçlü bir seyir izlemeyi sürdürdüğü takip edildi. Toplamda yatırımlar kalemi GSYİH üzerinde ise 0,3 yüzde puan kadar katkı yarattı.
• Stoklar tarafındaki gelişmeler ise büyüme üzerinde en negatif etkiyi gerçekleştirerek 8.0 yüzde puan negatif katkıya işaret etti. Böylece stoklar dahil iç talep unsurlarının büyüme üzerindeki olumlu etkisini 3,8 yüzde puana kadar geri çekmiş oldu.
• Diğer taraftan net ihracat katkısı 1Ç22’de destekleyici olmayı sürdürdü. Buna göre net ihracat katkısı 3.5 yüzde puan olarak gerçekleşti. Ancak geçmiş dönemlere bakıldığında olumlu katkının hız kaybettiğini görüyoruz. Gelecek dönemde özellikle dış talep unsurları üzerinde risklerin çok daha ön planda olacağını düşünüyoruz. Yılın ilk yarısında belirgin bir bozulma görülmese de ikinci yarıya ilişkin risklerin ön planda olduğunu belirtmek gerekir. Özellikle küresel olarak resesyon tehlikelerinin daha çok konuşulduğu bir ortamda, Euro Bölgesinin başı çekmesi Türkiye için dış talep koşulları anlamında daha negatif bir resim çizebilir.

Üretim tarafından baktığımızda;

• İmalat sektörü %7,6 oranında yıllık büyüme kaydederek, büyümeye 1,5 yüzde puan kadar pozitif katkıda bulunduğu görülüyor. Hizmet sektörü de yılın son çeyreğinde %14,9 oranında bir artışla büyümeye 3,3 yüzde puan katkı sundu. Buna ek olarak finans sektörü katkısının da 1 yüzde puanın üzerinde olduğu gözden kaçmadı