31.10.2024
Dış Ticaret İstatistikleri – Eylül 2024
Dış ticaret açığı sınırlı yükseliş gösterdi
Detaylı PDF - 105 KBİçerikler
İçerikler
TÜİK tarafından bugün açıklanan dış ticaret verilerine göre eylül ayında ihracat yıllık bazda %1,9 düşüşle 22 milyar dolar, ithalat ise yıllık %1,4 azalarak 27,1 milyar dolar olarak gerçekleşti. Böylelikle aylık dış ticaret açığı eylül ayında bir önceki ayki 5 milyar dolar düzeyine göre önemli bir değişim göstermeyerek 5,1 milyar dolar düzeyinde oluştu. Bir önceki yılın aynı döneminde de 5,1 milyar dolar dış ticaret açığı verilmişti. Bu veriler çerçevesinde yıllık açık eylül ayında 78,6 milyar düzeyinde sabit kalırken, Ocak – Eylül döneminde dış ticaret açığı yıllık bazda %32 oranında azalarak 59,9 milyar dolar olarak gerçekleşti. Çekirdek verilere baktığımızda enerji ve altın harici ihracat eylül ayında %2,9 artarak 20,8 milyar dolar, ithalat ise %4,5 yükselerek azalarak 21,2 milyar oldu. Enerji ve altın harici dış ticaret açığı ise eylül ayında 383 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Eylül ayında altın ithalatı 1,2 milyar dolar ile önceki ayki 1,3 milyar dolara göre sınırlı bir düşüş kaydetti. Altın ihracatı ise bu dönemde 543,3 milyon dolardan 188,2 milyon dolara geriledi. Yılın ilk dokuz ayında ise altın ithalatı 11,3 milyar dolar olarak bir önceki yılın aynı döneminde kaydedilen 24,5 milyar dolar ithalata göre önemli bir düşüş kaydetti.
Eylül ayında cari işlemler dengesinin 3 milyar dolar civarında cari fazla vereceğini ve yıllık açıktaki gerilemenin durulacağını tahmin ediyoruz. Yıl sonuna ilişkin cari açık tahminimizi 25 milyar dolar seviyesinde korumakla birlikte (GSYİH’nın %2’si), tahminimize yönelik risklerin aşağı yönlü olduğunu değerlendiriyoruz. Eylül ayında yıllık cari açıktaki gerilemenin durulmasını takiben yılın son aylarında açığın bir miktar artabileceğini değerlendiriyoruz. Ancak 2024 yılı cari işlemler açığının 25 milyar dolar olan kurum beklentimizin daha altında, 20 milyar dolar seviyesi yakınında gerçekleşmesi ihtimalini yüksek görüyoruz.
Dış ticaret verileri sanayi üretimi tahminleri açısından da yol gösterici nitelikte. Bu çerçevede eylül verilerinde altın ve enerji harici ara malı ithalatı aylık bazda %3,3, yıllık bazda ise %3,4 artış kaydetti. Öte yandan, eylül ayına ilişkin açıklanan İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI verisi 47,8 seviyesinden 44,3 seviyesine gerileyerek Mart 2020’den bu yana en düşük seviyesine indi. Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) eylül ayında 98,5 seviyesinden 98,8 seviyesine yükselirken, arındırılmış veri ise 98’den 98,2’ye sınırlı bir iyileşme kaydetti. PMI verisinde devam eden daralmaya rağmen, eylül ayındaki diğer öncü göstergelerde ve ara malı ithalatında yaşanan ılımlı toparlanmanın mevsimsel etkilerden arındırılmış sanayi üretimi verilerine yansıması beklenebilir. Köprü günü etkilerinin yoğun olduğu ikinci çeyreği takiben, teknik toparlanmaların da etkisi ile birlikte üçüncü çeyrek sanayi üretimi performansının ikinci çeyreğe göre bir miktar daha iyi bir yerde oluşabileceğini değerlendiriyoruz. Ancak, imalat sanayindeki ana eğilime bakıldığında genel çerçevede sanayi sektörü faaliyetinin güç kaybetmekte olduğunu görüyor ve bu zayıflamanın ilerleyen aylarda sürmesini bekliyoruz.
Grafikler
Grafikler
Dış Ticaret Dengesi (milyar $, yıllık)
Kaynak: TÜİK, Tacirler Yatırım
Ara Malı İthalatı (milyar $)
Kaynak: TÜİK, Tacirler Yatırım