Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi – Ekim 2025

İçerikler

Merkezi yönetim bütçesi ekim ayında 223,2 milyar TL açık verirken, faiz dışı denge ise 65,8 milyar TL açık kaydetti. Geçtiğimiz yılın aynı ayında 186,3 milyar TL bütçe açığı ve 50 milyar TL faiz dışı açık kaydedilmişti. Ekim verileri ile birlikte 12 aylık bütçe açığı 2,2 trilyon TL’den 2,3 trilyon TL’ye çıkarken, 12 aylık faiz dışı açık ise 229,3 milyar TL’den 245 milyar TL’ye yükseldi. Ocak – Ekim döneminde bütçe açığı 1,4 trilyon TL düzeyine oluşarak 2025 bütçe açığı tahminin %74,6’sına denk gelirken, bu dönemde faiz dışı denge ise 379,3 milyar TL fazla kaydetti.

Ekim ayında bütçe gelirlerinde yıllık bazda %49,1 oranında artış yaşanırken, aynı dönemde %32,9 olan yıllık TÜFE artışı göz önüne alındığında gelirlerde reel düzeyde bir artış olduğu görülüyor. Ocak – Ekim döneminde bütçe gelirleri toplamda 10,2 trilyon TL düzeyinde oluşurken, OVP bütçe gelirleri tahmininin gerçekleşme oranı ise %79,3 oldu. Vergi gelirleri tahsilatı eylül ayında yıllık %51,6 artışla 976 milyar TL düzeyinde gerçekleşti. Alt gelir kalemlerine baktığımızda: Gelir vergisi gelirleri ekim ayında 303,4 milyar TL ile yıllık %90 artış gösterirken, kurumlar vergisi gelirleri ise yıllık %38,5 oranında düşüş kaydederek 8,1 milyar TL oldu. İç talebi yansıtan önemli kalemlerden biri olan dahilde alınan KDV gelirleri Ekim 2025 döneminde 160,4 milyar TL ile yıllık %52,3 artarken, ÖTV gelirleri ise yıllık %34 artışla 186,2 milyar TL oldu. ÖTV gelirlerinin alt kalemlerini incelediğimizde, iç talep dinamiklerini yansıtan bir diğer önemli kalem olan dayanıklı tüketim mallarından alınan ÖTV gelirlerinde ekim ayında 12,5 milyar TL ile yıllık %36,3 oranında artış yaşandığı görülüyor.

Merkezi yönetim bütçe giderleri ise ekim ayında 1,4 trilyon TL ile yıllık %43,4 oranında artış kaydetti. Ocak – Ekim dönemi bütçe giderleri toplamda 11,6 trilyon TL’ye ulaşırken, 2025 merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 14,7 trilyon TL’nin %78,7’si kullanılmış oldu. Faiz dışı harcamalarda ekim ayında 1,2 trilyon TL ile yıllık %48 oranında yükseliş görülürken, alt kalemlere baktığımızda mal ve hizmet giderleri ile sermaye giderlerinin yıllık bazda sırasıyla %59 ve %28 artış kaydettiği izleniyor. Sermaye transferlerinin ise yıllık %588,8 oranında sert bir yükseliş göstererek 63,4 milyar TL olduğu dikkat çekiyor.  Sermaye transferlerindeki artışın kurum, işletme ve hanehalkına yapılan sermaye transferlerindeki ( yükselişten kaynaklandığı görülüyor. Diğer yandan personel giderleri yıllık %37,8 artarken, cari transferler ise %48,6 oranında yükseliş kaydetti.

2025 yıl sonu bütçe açığı tahminimiz 2,3 trilyon TL (GSYİH’nın %3,7s’i) seviyesinde. Hatırlanacağı üzere, 2026 – 2028 yıllarına ilişkin açıklanan Orta Vadeli Programda (OVP) ise, 2025 bütçe açığı / GSYİH oranı %3,1 seviyesinden %3,6 seviyesine, 2026 yılı için ise söz konusu oran %2,8’den %3,5’e revize edilmişti.

Grafikler

Bütçe Göstergeleri                                      

(12-aylık kümülatif, milyar TL)

Kaynak: Hazine ve Maliye Bakanlığı, Tacirler Yatırım